Leden aan het woord: Piet

Ik ben in maart 1977 samen met John Goverts met aikido begonnen in Schiedam. Aangekomen bij de judoschool waar de eerste aikidoles zou worden gegeven door Peter Bacas, liep ik als eerste naar binnen. Een grote, sterke, zelfverzekerde man kwam op mij af en stelde zich voor:
Hij: “Peter Lagerwaard”.
Ik: “Pieter Lagerwaard”.
John: “En dat is geen geintje”.
En de zelfverzekerde judoleraar Peter Lagerwaard werd ineens heel klein en compleet verrast door een naamgenoot, die overigens geen familie bleek te zijn.
Al snel daarna begon de eerste aikidoles onder leiding van Peter Bacas. Hij bleek een zeer enthousiaste en gedreven leraar, die erg duidelijk wist wat hij wilde. Ik had direct twee tegenstrijdige gevoelens over het aikido. Enerzijds vond ik het vreemd dat iemand je pols beetpakte, je dan daarmee wat draaide en die ander dan moest vallen. Anderzijds voelde ik dat dit mijn sport was, na jaren judo en karate gedaan te hebben. En dat is nu circa 34 jaar geleden. Er is sindsdien zeer veel gebeurd. In de eerste jaren was ik een devote leerling van Peter, en we zaten ook samen in diverse besturen. Zo gingen we in 1985, samen met zijn vriendin Marja naar Japan, voor een rondreis en een congres van de Internationale Aikido Federatie. Peter is ook verantwoordelijk geweest voor het feit dat ik circa 20 jaar geleden in Utrecht ben gaan lesgeven. Maar ook andere leraren werden in die tijd steeds meer belangrijk voor me. Ik denk graag terug aan de goede tijden met Maitre Dedobbeleer, Kanetsuka Sensei en Fujita Sensei. De meeste invloed op mijn aikido-ontwikkeling heb ik echter te danken aan onze huidige leraar Terry Ezra Shihan. Niet alleen die docenten, maar ook al die mensen waar ik mee gewerkt heb in al die jaren, zowel in besturen als op de mat, als leerling of als mede-leerling, hebben mij allemaal mede gevormd tot wat ik nu ben. Twee springen daar natuurlijk uit. De ene is John Goverts, de leraar van de Kaishinkan Dojo uit Rotterdam, waarmee ik bevriend ben sinds mijn vierde levensjaar. En de ander is Cathrien de Pater, met wie ik ben getrouwd en die het mij mogelijk maakt zo veel te kunnen trainen.

Ik heb nooit gedacht dat ik zo ver zou komen als nu. In mijn karatetraining vond ik een bruinebander al bijna onaantastbaar, laat staan een zwartebander. Hoe denk ik nu over aikido? Ik heb zoveel gezien, van zeer hard aikido (real aikido/street aikido) tot iets wat echt op een dansvorm leek en waar weinig zelfverdedigingselementen in zaten. Persoonlijk vind ik dat aikido wel moet werken. Maar tegen wie? Aikido is geen wedstrijdsport, dus vergelijkingen met kickboxers in finales van de K1 of wat dan ook, is onzin. Wanneer dan wel? Misschien bij geweld dat kan ontstaan in het alledaagse leven, maar dan wel als laatste middel. Vaak kunnen conflicten zonder geweld worden opgelost. Wat ik in aikido interessant vind, is dat je werkt aan zelfbeheersing. Als dat lukt in bedreigende situaties, kan je misschien kiezen voor ander gedrag dan geweldstoepassing, bijvoorbeeld door weg te gaan, humor toe te passen, of te luisteren naar de agressor en trachten begrip te geven. Dat is dan een verbale vorm van het aikido-principe “aansluiten en meenemen”. Natuurlijk zal dat niet altijd mogelijk zijn en zal je je soms echt moeten verdedigen. Ook dan hangt het van de situatie af of aikido werkt.
Misschien vind de lezer het niet “cool”, als ik dit zo beschrijf, maar jezelf zien als een held, die wel even de zaken fysiek zal regelen, is naïef en kinderlijk. Agressie ontstaat vaak omdat iemand niet luistert naar een ander. De ander kan dat soms niet hanteren en gaat zich door verbaal of fysiek geweld afreageren. Luisteren en begrip tonen kan misschien dan veel ellende voorkomen. Maar luisteren is soms lastig, omdat het ego in de weg gaat zitten; we willen toch zeker niet de minste zijn?

In het aikido leer je juist om dat ego opzij te zetten. Daardoor komt er ruimte voor niet-gewelddadige oplossingen. Met andere woorden: de ware overwinning is de zelfoverwinning. Dat maakt het dus belangrijk om naar jezelf te kijken zonder te oordelen, en je eigen moeilijkheden te boven te komen. Zoals Ezra Sensei zegt:
“non-judgmental deep self-observation”.
Als je dat doet, valt er veel te ontdekken en te leren: doorzettingsvermogen, acceptatievermogen, fysiek en mentaal evenwicht, ontspanning, samenwerking, goede conditie. Dit leidt tot mentale en fysieke gezondheid en zo wordt Aikido tot dat wat het betekent: een harmonisch en energetisch optimaal levenspad. Mijn pad.

Piet Lagerwaard, 6e dan
Rhenen, maart 2011

Aikido in Utrecht